Количественные
числительные
0 |
|
nullus, nulla, nullum или [zerum] |
1 |
I |
unus, una, unum |
2 |
II |
duo, duae, duo |
3 |
III |
tres, tria |
4 |
IV |
quattuor |
5 |
V |
quinque |
6 |
VI |
sex |
7 |
VII |
septem |
8 |
VIII |
octo |
9 |
IХ |
novem |
10 |
Х |
decem |
11 |
ХI |
undecim |
12 |
ХII |
duodecim |
13 |
ХIII |
tredecim |
14 |
ХIV |
quattuordecim |
15 |
ХV |
quindecim |
16 |
ХVI |
sedecim |
17 |
ХVII |
septendecim |
18 |
ХVIII |
duodeviginti |
19 |
ХIХ |
undeviginti |
20 |
ХХ |
viginti |
21 |
ХХI |
unus et viginti |
22 |
ХХII |
duo et viginti |
28 |
ХХVIII |
duodetriginta |
29 |
ХХIХ |
undetriginta |
30 |
ХХХ |
triginta |
40 |
ХL |
quadraginta |
50 |
L |
quinquaginta |
60 |
LХ |
sexaginta |
70 |
LХХ |
septuaginta |
80 |
LХХХ |
octoginta |
90 |
ХС |
nonaginta |
100 |
С |
centum |
200 |
СС |
ducenti, -ae, -a |
300 |
ССС |
trecenti, -ae, -a |
400 |
CD |
quadringenti, -ae, -a |
500 |
D |
quingenti, -ae, -a |
600 |
DC |
sescenti, -ae, -a |
700 |
DCC |
septingenti, -ae, -a |
800 |
DCCC |
octingenti, -ae, -a |
900 |
CM |
nongenti, -ae, -a |
1000 |
M |
mille |
2000 |
MM |
duo milia |
10 000 |
|
decies milia |
1 000 000 |
|
millio |
1 000 000 000 |
|
Milliardum |
1 000 000 000 000 |
|
Billio |
Порядковые
числительные
1 |
primus, prima, primum |
2 |
secundus, secunda, secundum |
3 |
tertius, tertia, tertium |
4 |
quartus |
5 |
quintus |
6 |
sextus |
7 |
septius |
8 |
octavus |
9 |
nonus |
10 |
decimus |
11 |
undecimus |
12 |
duodecimus |
13 |
tertius decimus |
14 |
quartus decimus |
15 |
quintus decimus |
16 |
sextus decimus |
17 |
septimus decimus |
18 |
duodevicesimus |
19 |
undevicesimus |
20 |
vicesimus |
21 |
primus et vicesimus |
28 |
duodetricesimus |
29 |
undetricesimus |
30 |
tricesimus |
40 |
quadragesimus |
50 |
quinquageimus |
60 |
sexagesimus |
70 |
septuagesimus |
80 |
octogesimus |
90 |
nonagesimus |
100 |
centesimus |
200 |
ducentesimus |
300 |
trecentesimus |
400 |
quadringentesimus |
500 |
quingentesimus |
600 |
sescentesimus |
700 |
septingentesimus |
800 |
octingentesimus |
900 |
nongentesimus |
1000 |
millesimus |
2000 |
bis millesimus |
Бытовые
обороты речи
Всё в порядке. |
Bene (optime) res se habet.
Salva sunt omnia. |
Как вам угодно. |
Ut placet. Ut vis.
Ut tibi libet. Ut tibi placet.
|
Вы правы. |
Est ita, ut dicis. Recte dicis. Verum est.
Res ita se habet. Res veritate nititur.
|
Вы не правы. |
Non est verum. Hoc
falsum est. Haud rectum est. Erras. Non recte dicis. Non est ut dicis.
|
Я ничего не имею против. |
Non sum contrarius.
Nihil contradico. Nihil repugno (obsto, detrecto). Optime mihi
convenit. |
Это исключено. |
Impossibile est.
Hoc excludo. Non est possible.
Rem non admitto. Nullo modo fieri potest. Impossibile est.
|
Ни в коем случае. |
Nequaquam. Minime. |
Никак нет! |
Absolute non! Minime. Nequaquam.
|
Ни за что! |
Nullo pacto! Minime. |
Что вы! Это невозможно! |
Quid ais! Impossibile est! Non potest esse!
Non est possible! Esse non potest!
|
Что вам вздумалось? |
Quid tibi in mentem
venit? |
Да что вы? |
Ain’ tu? Quid ais?
|
Не трудитесь… |
Non est operae pretium. Noli tibi negotium
dare.
|
Я вас не понял. Повторите, пожалуйста
! |
Non te intellexi. Sodes itera. Fac iterum
dicas. Non te itellego. Itera quaeso. Dic iterum. Ne iterare gravere.
|
Как вы изволили сказать? |
Quid erat, quod dixisti? Quid dixisti? Quid
erat? Quid sibi voluit?
|
Вы очень любезны. |
Valde es amabilis.
Humanissime agis. Gratias ago humanitati tuae! Peramabilis es!
Laudo (amabo) humanitatem / comitatem tuam! Gratissime
agis! |
Очень жаль! Сожалею! |
Valde / magnopere (id, rem)
doleo. Dolendum est maxime. Maxime doleo! Doleo!
|
Что я могу сделать? |
Quid me vis (facere)?
Quomodo tibi utilis esse possum? quid facere possim, ut...
|
Как жаль! |
Dolendum est!
Doleo! |
Я вас полностью понимаю. |
Perfecte te
intellego. Te omnino intellego. |
Я иного мнения. |
Aliter opinor. Alia mihi opinio / mens est.
Ita non sentio / censeo. Alia mihi est sententia.
Non tecum sentio. Opinio mea valde differt. Longe aliter
sentio. |
У меня просьба к вам. |
Te rogo / precor. Te
aliquod vellem. Te aliquid rogare velim. |
Я бы не советовал вам этого. |
Hoc tibi non suadeam.
De hac re Te dissuadere velim. |
Каково ваше мнение? |
Quid tu de re sentis? Quid
opinaris? Quid Tu ipse de re censes? |
Вы ошибаетесь. |
Erras. |
Вы не посчитались с тем, что… |
Non id respexisti,
quod (ut)… |
Вы уверены в этом? |
Certus es? Constat-ne tibi?
Num certus (certa) es? |
Как видите ... |
Ut vides… |
Да, действительно. |
Sic est. Ita est. Vere. Revera. Verum. Revera sic est
(ita est). |
Пожалуй. |
Fortasse. Forte. Certum est. Haud dubium est.
|
Наверно. |
Certe. |
Обязательно. Непременно. |
Certe. Certum. Utique. Profecto. Absque
omni dubio. |
Что бы ни случилось.
В любом случае.
Как бы то ни было. |
Utcumque res ceciderit. Utcumque. Omni casu.
|
На всякий случай. |
Ad omnem occasionem. In omnem eventum.
|
Я вас попрошу ... |
Te precor, ut... te rogare vollem… |
И следов нет того, что ... |
non visum est, ut (quod)… Ne vestigium quidem
rei relictum est. non visum est, ut (quod)…
|
И речи не может быть об этом. |
Non est sermo quidem ea de
re. Verbum unum ne faxis cave! |
Нет, это не правда. |
Ita non est. Non est verum.
Hoc minime verum est. |
И да, и нет. |
Et ita, et non. Ita
est et simul non est ita.
|
Смотря как. |
Id quomodo judicandum est nescio. Ut res
stabunt. Ut eam rem aspicias.
|
Можно сказать и так, и так. |
Sic etiam dici potest.
Et sic et aliter dici potest.
|
Примерно, приблизительно. |
Circa, circiter, fere,
ferme. |
Я бы не сказал этого. |
Id non dicerem. Id
non dicam. |
Что вы хотите этим сказать? |
Quid sibi vult? Quid dicere
vis? Quid praedicas? Quid sibi vult sermo iste Tuus?
|
Он не согласен с тем, что... |
Non consentit, ut (quod)…
Dissentit, ut…Ille non consentit, quod…Non
consentit, ut (quod)… |
Вы согласны с этим предложением? |
Idem de re sentis? Similes
tibi est sententia / opinio (de re)? Placet-ne Tibi haec sententia?
|
Я очень доволен. |
Maxime gaudeo / laetor /
contentus sum. Valde sum contentus. |
Это зависит от того, что... |
dependet de… Ea
omnia in eo vertuntur, quod... |
Могли бы вы это доказать? |
Potes-ne id demonstrare? Id (rem) etiam probare potes?
|
Я не убежден (уверен) в этом. |
Certus non sum. Non mihi
constat. Certum non est. |
По моему мнению... |
Ut mea fert opinio...
|
Я того мнения, что... |
Mea quidem sententia est...
|
Мы одного мнения. |
Non dissentio.
|
Я разделяю ваше мнение. |
Tecum ita sentio.
|
В разрез с вашим мнением. |
Contra opinionem Tuam.
|
Он иного мнения. |
Alia est mente.
|
Что вам сказать? |
Quid Tibi dicam?
|
А что вы скажете? |
Et Tu quid dicas?
|
Я убежден (уверен) в том, что... |
Certissime mihi constat...
|
Я лично убедился в этом. |
Expertus novi.
|
Вы можете быть уверены, что это так.
|
Rem ita esse certe scire haud potes.
|
В этом я не сомневаюсь. |
Id non dubito.
|
Без сомнения. |
Absque dubio. Sine dubio.
|
Это не шутка. |
Non est jocus.
|
Мне не до шуток. |
Non ad jocandum animus meus promptus
est.
|
Давайте обсудим это серьезно! |
Rem potius serio tractemus!
|
Это хорошая идея. |
Idea optima est.
|
Это совсем другое (дело). |
Alia plane res est.
|
Меня это не касается. |
Nihil mea refert. Nihil ad me.
|
Качество
и количество
Bene!
|
Хорошо! |
Aut bene, aut nihil. |
Или хороршо или никак. |
In optima forma. |
В лучшем виде. |
Laude dignus. |
Достойно похвалы. |
Sine modo modestioaque. |
Без всякой меры. |
Ad gustum. |
По вкусу. |
Ad libnitum. |
На выбор. |
Partium. |
Частично. |
Magna ex parta. |
В значительной мере. |
Ex usu tst. |
Это полезно. |
In usum. |
На полььзу. |
Omne nimium nocet. |
Всякое излишество вредно. |
Pauca, sed bona. |
Мало, но хорошо. |
Parum. |
Мало (маловато). |
Nec hoc nec illud. |
Ни то ни сё. |
Tertium non datur. |
Третьего не дано. |
Minula de malis. меньшее. |
Из двух зол (выбрать) |
Indignandum est! |
Возмутительно! |
Nec plus ultra! |
Дальше некуда! |
ПОЖЕЛАНИЯ
С Новым годом! |
Annum Novum fastum felicem fortunatum tibi
precor! |
С праздником! |
Jucundum diem festum opto! |
Всего хорошего! |
Omnia bona precor! |
Поздравляю вас с днем рождёния! |
Congratulor tibi de natali
tuo! |
Разрешитемне, поздравить вас с днем
рождения
и пожелать вам всего наилучшего! |
Sine tibi de natali tuo gratuler et optima
quaeque comprecer! |
Поздравляю вас! |
Gratulor tibi! |
Желаю вам много успехов! |
Multos successus opto! Omnes res tibi
secundas precor! |
Желаю вам много счастья! |
Perpetua felicitate
floreas! |
Примитемои добрые пожелания! |
Accipe vota mea sincera! |
Примите мое соболезнование! |
Tibi condoleo! Accipe meam
condolentiam! |
ПРИВЕТСТВИЯ
Доброе утро! Добрый день! Добрый
вечер! |
Salve! Ave! (Bonum
mane/diem/vesperum) |
Спокойной ночи! |
Noctem tibi placidam precor! |
До свидания! |
Vale! Fac bellus revertaris! Fac te
videam! |
Будьте здоровы! |
Salutem tibi! Plurimum te salvere jubeo! Jubeo
te salvum esse! |
Доброго здоровья! |
Salve! Salvus sis! Fac valeas! Salutem
tibi |
Всего хорошего! |
Optime tibi eveniant omnia! Quod bonum faustum
felix fortunatumque sit! |
Здравствуй! |
Salve! |
Прощай! Прощайте! |
Vale (valete)! Valebis
(valebitis)! |
Счастливого пути! |
Bene ambula! |
Приятного отдыха! |
Quietem jucundam! Bonam recreationem tibi
opto! |
Приветствую Вас! |
Te saluto! Vos saluto! |
Добро пожаловать! |
Adventum tuum gratulor! Opportune
advenis! |
Чувствуйте себя хорошо! |
Belle te habeas! |
Приятного развлечения! |
Multas voluptates
opto! |
ЭТИКЕТ
Спасибо! Благодарю вас! |
Gratias
ago! |
Большое спасибо! |
Maximas tibi gratias
ago! |
Приятного аппетита! |
bene comede! bene tibi
sapiat!, sit felix convivium!, bene sit universo
coetui! |
За ваше здоровье! |
Salutem Tibi (Vobis) propino!
Prosit! Propino ad salutem tuam! Salutem Tibi (Vobis) propino!
|
Приятного сна! |
Somnum quietum et placidum
tibi opto! Bene dormias! |
Спокойной ночи! |
Precor/opto tibi noctem
placidam/quietam! Bonam noctem! Noctem tibi placidam ac quietam
opto!
|
Можно? (Позвольте? Разрешите?) |
Licet-ne? Permitte
(permittite) / sine (sinite)… Sine, quaeso! Mihi permitte!
|
Простите (извините), пожалуйста |
Ignosce (ignoscite), ignoscas
quaeso, da (date) mihi veniam… Veniam da mihi! Ignosce mihi, si
tibi placet! |
Пожалуйста! |
Licet certe! Fac si
vis! |
Это мне не мешает! |
Nihil mihi officit! Nullo modo
/ pacto me molestat. Minime moleste / graviter fero.Id mihi
molestum non est! |
Об этом и говорить не стоит! |
Nihil est de re dicendum. Ne
loqui de re operis pretium est! Non opus est verba perdere!
|
Что вы желаете? |
Quid vis (vultis)? Quid est in
votis? Quid desideras? |
Нравится ли вам это? |
Placet-ne tibi (vobis)? Num
tibi res placet? Num te hoc delectat? |
Что прикажете? |
Quid vis (vultis)? Quid
jubeas? Jussa tua exspecto. Jubeas, quaeso.Quid jubes? |
Как вам нравится? |
Ut tibi (vobis)
placet? |
Прошу сесть! (Садитесь, пожалуйста
!) |
Sedeas (sedeatis) quaeso!
Conside (considite)! Asside! Assideas! Asside quaeso!
|
Подойдите ко мне! |
Veni
propius! |
Я вам не мешаю? |
Nihil te interpello? Non-ne
sum molestus? Non te impedio? Non Tibi molestus sum? Nihil
interpello? Nihil te interpello? |
Извините, пожалуйста, за
беспокойство! |
Da (date) molestiae veniam!
Interpellationem hanc meam ignoscas quaeso! Veniam molestiae rogo.
Da (date) molestiae veniam! |
Будьте, как дома! |
Age/Agite ut domi suae
(sis/sitis)! Te tamquam domi tuae sentias quaeso! |
В самом деле! |
Vere! Revera! Recte! |
Действительно! |
Revera! Verum
est. |
Прекрасно! Чудесно! |
Euge! Belle! Optime! Pulchre! Lepide!
Perbelle! |
Вы очень любезны! |
Laudo (amabo) humanitatem /
comitatem tuam! Gratissime agis! Gratias ago humanitati tuae!
Peramabilis es! |
Будьте любезны! |
Age sis … Benigne facias, si…
Fac mihi officium… Te multum amabo, si…Amabo te, sis tam bonus.
|
Да. Я понимаю. Конечно! |
Intellego! Certum est! Clara res est! Ita est. |
Нет! |
Non! Minime! |
Извините, это я не могу сделать! |
Da veniam, id agere non
possum! Ignosce, id facere non possum.
|
Словарь
латинских сокращений
a. - annus - год
a. - ante - перед, прежде, до, выше
A. A. C. - Anno Ante Christum Natum - год до Рождества Христова
(год до нашей эры).
a. c. - anni currentis - текущего года
a. C. - ante Christum Natum - до Рождества Христова (до нашей
эры)
a. c. - ante cibum - перед едой
a. d. - a date - со дня подписи
a. D. - anno Domini - нашей эры
a. d. - ante diem - прежде времени, до этого числа
ad. lib. - ad libirum - по собственному усмотрению, по желанию,
на выбор
adv. - adversus - против, противоположный, напротив
a. f. - anni futuri - следующие годы
al. e. - alia edito - другое издание
a. M. - anno mundi - год от сотворения мира
A. M. - ante merudiem - до полудня
a. m. c. - a mundo condido - от сотворения мира
a. p. - anni praeteriti - прошлые годы
a. p. - anno passato - прошлого года
aq. - aqua - вода
aq. bull. - aqua buliens - кипящая вода
aq. dest. - aqua destillata - дистиллированная вода
aq. pluv. - aqua pluvialis - дождевая вода
A. R. R . - anno regni regis - в год царствования царя
a. u. s. - actum ut supra - действуй, как указано выше
a. v. - ad valorem - сообразно цене, по достоинству
b. d. (b. i. d.) - bis in die - два раза в день
b. m. - bene misceatur - хорошо смешать
b. tr. - bene tritum - хорошо растереть
c. (ct.) - centum - сто
c. - circa - приблизительно
c. (cr.) - contra - против
cap. - caput - глава, раздел, часть
cet. par. - caeteris paribus - при всем том я думаю (мое мнение)
cf. (cfr.) - confer - сравни
con. - conjunx - жена, муж
c.v. - curriculum vitae - жизнеописание
d. - dixter - правый
dd. - de dato - начиная с такого-то числа
d. d. in d. - de die in diem - изо дня в день
del. - delenda - подлежащее уничтожению
desid. - desiderata - дезидераты, предметы, необходимые для пополнения
коллекции
d. in p. ae. - divide in partes aequales - раздели на главные
части
D. T. (D. ts.) - delirium tremens - белая горячка
e. a. - ejusdem anni - того же года
e. c. - exempli causa - например
ed. maj. - edito major - издание большого формата
ed. min. - edito minor - издание малого формата
|
|